Mijn ervaringen van ontwikkelingswerk in Brazilië

Ontwikkelingswerk in Brazilië

Is dit echt nodig? Deze vraag heb ik vaak gehad tijdens de voorbereidingen. Ik kan overtuigd zeggen: JA! Vooraf heb ik vaak nagedacht over de verschillen tussen arm & rijk, hoe moet ik mij dat voorstellen? Zijn de verschillen zo duidelijk zichtbaar en wonen armeren en rijkeren echt zo dicht bij elkaar? In dit verslag vertel ik meer over mijn belevenissen.

Op 19 juli is ’s nachts om 1:00uur de reis in Suwâld begonnen. Op Schiphol was het verzamelen, inchecken en afscheid nemen van familie en vrienden. Om 6:00uur vlogen we naar Lissabon en daar zijn we overgestapt in het vliegtuig naar Belo Horizonte (Brazilië). In totaal hebben we 12 uur gevlogen. Daar hebben we eerst kennis gemaakt met onze tolken en nog een busreis van 8 uur afgelegd naar Sabinopolis, ons thuis voor de volgende drie weken. Braziliaanse tijd 23:30uur (Nederlandse tijd 4:30uur) komen we aan en iedereen is kapot van de reis.

Het eerste weekend hebben we bijgeslapen en hebben we kennis gemaakt met de organisatie BEM en haar vele vrijwilligers die ook ons zullen helpen. BEM werkt al 35 jaar in Sabinopolis en omstreken. De eerste bouwdagen is het erg warm, rond de 38 graden in de brandende zon, zonder een zuchtje wind. De rest van het project is de temperatuur aangenamer om te werken. We hadden een erg leuke groep mensen, zowel Nederlanders als Brazilianen om mee te werken, iedereen was erg gemotiveerd en bereid om hard te werken. Na 9,5 bouwdagen was het resultaat dan ook overweldigend. De betonstoep was gelegd, het dak van de veranda was af, de twee muren waren gemetseld en de bandenwal was hoger dan verwacht. Verwachting van BEM was dat er 9 a 10 lagen banden zouden liggen, en we hebben uiteindelijk 17 lagen kunnen doen.

Na het bouwen (8:00 - 17:00u) blijft er nog vrije tijd over. We hebben twee keer een avond met Braziliaanse jongeren van onze leeftijd gehad, waarin we spraken over arm & rijk en dagelijkse dingen zoals geloof en onderwijs. Het verschil tussen arm en rijk is groot. Niet alleen financieel gezien. De rijken ontwijken de armen en willen hen niet of nauwelijks helpen en het liefst niet eens tegen komen op straat. De inwoners van de krottenwijk waar wij voor hebben gebouwd, zijn erg aardig maar hebben ook twee gezichten. Ze zijn geïnteresseerd in ons als Nederlanders en genieten van de aandacht die ze krijgen. Maar anderzijds vertellen ze ons niet de (hele) waarheid. In de meeste gezinnen spelen meerdere problemen, een combinatie tussen financiële armoede, drank- en drugsverslaving, (huiselijk) geweld, seksueel misbruik en overspel. De verhalen van de mensen zijn aandoenlijk om te horen. Ze moeten hard vechten om een bestaan op te bouwen. Dit zie je ook terug in de houding van de kinderen. Omdat arm & rijk dicht bij elkaar woont, weten ze in de sloppenwijken ook wat materialisme is, en zie je dat de kinderen soms wel jaloers zijn aangelegd.
Het is erg waardevol geweest het contact en de avonden met de jongeren. Wij hebben geleerd over het verschil tussen arm & rijk en hoe zij tegen de verschillen aan kijken. En de jongeren hebben geleerd dat Nederlanders niet per definitie rijk zijn. Ze vonden het erg bijzonder dat wij allemaal moeite hebben gedaan om het geld te verzamelen, de reis afleggen en dan ook nog in onze vakanties voor hen gaan werken.

De cultuur hebben we ook leren kennen door bezoekjes aan gezinnen thuis, een boerderij, de gevangenis, het ziekenhuis en een groepje heeft gekookt met lokale vrouwen. We hebben ook een Hollandse avond georganiseerd met Nederlandse spellen als zaklopen, koekhappen, petje op petje af en spijkerpoepen. Een gezellige avond, en we hebben meer geleerd hoe de Braziliaanse mensen met elkaar omgaan. Op de dansavond hebben we een andere kant gezien van de Brazilianen. Wij hebben geleerd hoe je de capoeira moet dansen. Dit is een gevechtsdans uit de slavernij tijd, de slaven probeerden op deze manier bewegingen te oefenen om te kunnen ontsnappen, zonder elkaar aan te raken. Op deze avond moesten we ook de Brazilianen een Nederlandse dans leren. Omdat wij geen volksdans kunnen, hebben we het vliegerlied en de kabouter Plop dans gedaan, afsluitend met de polonaise. Een groot feest voor de Braziliaanse mensen.

We hebben veel geleerd van de cultuur en leuke vriendschappen opgebouwd met de Braziliaanse mensen. Maar belangrijker is nog, dat ook de lokale mensen van ons hebben geleerd. Onze aanwezigheid en de interesse die wij hebben getoond doet de mensen veel goed. Dit heb ik ook terug gezien in andere projecten die ik heb bezocht. De impact van onze komst is groter dan je in eerste instantie zult zien. Het is voor de mensen een stukje besef dat ze ook hun medemens kunnen helpen, al zijn het maar kleine dingen. Ik heb een fantastische tijd gehad, en heb geleerd om ook in Nederland dankbaar te zijn voor de kleine dingen.

Als er vragen zijn over dit project, of lijkt het je leuk om ook eens met World Servants mee te gaan? Neem dan contact met mij op. Foto’s komen deze week online.

Groet,
Hinke Sikkema